در این میان ترجیح بر آن است که از ساز در کنار اصوات انسان استفاده نشود.
حتی در ادیان دیگر نیز برای معنویت بخشیدن به موسیقی، صرفا نواهای انسانی به‌کار می‌رود، مانند آواهای کلیسایی که بدون ساز نواخته می‌شود و گروه کر آن را اجرا می‌کند.
همین ویژگی باعث می‌شود تا قداست موسیقی حفظ شود. به این ترتیب این نوا بیانگر نجوای بدون واسطه انسان با خالق خویش است.
در این خصوص بهترین موسیقی رمضانی استفاده از اصوات انسانی است. صدای انسان ارزش موسیقایی را مخدوش نمی‌کند و می‌بینیم برای ماه مبارک کارهای خوبی با این ویژگی ساخته شده است.
به‌عنوان مثال از اینگونه کارها می‌توان به گروه‌های تواشیح اشاره کرد که به شکل چند صدایی یا تک‌صدایی کار اجرا می‌کنند. این قالب هارمونی بسیار جذاب و رنگ آمیزی جدیدی دارد.
البته این سخن به این معنا نیست که نمی‌توان موسیقی خوب و متناسب و در شأن ماه مبارک رمضان ساخت ولی فلسفه ساخت موسیقی ماه رمضان همان نمایش نیاز و تضرع و نجواهای انسانی است که بنده با خالق خودش دارد.
ممکن است در آینده، آهنگسازی یک نمونه خوب و متناسب و در خور این ایام بسازد اما تا‌کنون چنین تجربه‌ای به موفقیت نزدیک نشده است.
مواردی بوده که موسیقی بر کارها غلبه داشته اما باز هم نتوانسته آن فضای مطلوب و موردنظر را ایجاد کند؛ به همین خاطر احتیاط می‌شود تا کار در این حوزه موسیقایی بدون سازبندی اجرا شود.
ممکن است گفته شود که همان صداها و نواها را می‌توان با ساز ایجاد کرد ولی هنوز هم نمونه خوبی در این زمینه ساخته نشده است.
به‌هرحال اگر اجزای اثری در کنار هم به درستی و در خدمت مفهوم قرار بگیرند، بسیار خوب است. ساز هم یک وسیله است برای انتقال پیام؛
اما در این سال‌ها نمونه‌های خوبی از موسیقی سازبندی شده مناسبتی شنیده نشده است ولی برعکس، نمونه‌های فراوانی از موفقیت نواهای چند صدایی انسانی در اینگونه مناسبت‌ها مشاهده شده است.
*آهنگساز
